၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြင္း ပစိဖိတ္အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာ စူပါတိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းႀကီးေတြလို အင္အားအလြန္ျပင္းတဲ့ တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းေတြနဲ႕ အင္အားေကာင္းတဲ့ တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းေတြျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့အနက္ MORAKOT, KOPPU, CHOIWAN, KETSANA(ONDOY), PARMA(PEPENG)နဲ႕ MELOR တို႕ဟာ ထင္ရွားခဲ့ၿပီး MORAKOT ေၾကာင့္ ထိုင္ဝမ္ကၽြန္းတစ္ခုလံုး၊ KETSANA(ONDOY)နဲ႕ PARMA(PEPENG) တို႕ေၾကာင့္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမွာ လူေသေပ်ာက္မႈျမင့္မားခဲ့တဲ့အျပင္ MELOR က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းေဒသအခ်ဳိ႕ကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္ခဲ့ၿပီး မထင္မွတ္ထားတဲ့ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ဆိုးႀကီးမ်ားနဲ႕ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ၾကရပါတယ္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံကို KETSANA(ONDOY) ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္စဥ္က ေလဖိအားနည္းရပ္ဝန္းသာသာေလာက္ အင္အားေလးနဲ႕ဆိုၿပီး ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့မိလို႕ မုန္တိုင္းျပင္းျပင္းဒဏ္ကို ႀကံ႕ႀကံ႕ခံႏိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံသားေတြဟာ မထင္မွတ္ပဲ မ်ားမ်ားရြာလိုက္တဲ့မိုးေၾကာင့္ လံုးဝထင္မွတ္မထားတဲ့ ရုတ္တရက္ ေရႀကီးျခင္းအႏၱရာယ္ကို ေတြ႕ႀကံဳရင္ဆိုင္လိုက္ရတာျဖစ္ပါတယ္။
ေလျပင္းျပင္းတိုက္တာကိုခံႏိုင္ရည္ရွိတဲ့ အေဆာက္အအံုမ်ားပိုင္ဆိုင္တဲ့ ဖိလစ္ပိုင္လို တစ္ႏွစ္မွာ မုန္တိုင္း အလံုး ၃ဝ ေလာက္အတိုက္ခံေနရတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္မနီလာနဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသေတြမွာ ဘာမဟုတ္တဲ့ ေလဖိအားနည္းရပ္ဝန္းသာသာေလာက္အင္အားနဲ႕ ဝင္ေရာက္ၿပီး မိုးေရခ်ိန္ လက္မမ်ားစြာကို ရြာသြန္းေစခဲ့တဲ့ KETSANA မုန္တိုင္းအၿပီး – ေရႀကီးလို႕မွမဆံုးေသးခင္မွာ ဆက္ၿပီး PARMA(PEPENG) က ဆက္လက္ဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။
ႏွစ္ ၄ဝ အတြင္း ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံတြင္ အဆိုးရြားဆံုးေရႀကီးမႈျဖစ္ေစခဲ့သည့္ တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္း KETSANA ျဖစ္ေပၚခဲ့ရာလမ္းေၾကာင္း
ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ ပစိဖိတ္အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းမွာ စူပါတိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းႀကီး MELOR ေပၚလာၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဘက္ကိုေရြ႕လ်ားေနစဥ္မွာ ဖိလစ္ပိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ေက်ာ္ျဖတ္သြားခဲ့တဲ့ KETSANA(PEPENG) ကို FUJIWHARA EFFECT နဲ႕ လွမ္းဆြဲထားသလိုျဖစ္ၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ကာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းကို အေနာက္မွအေရွ႕ ၊ အေရွ႕ေျမာက္မွ အေနာက္ေတာင္ ၊ အေနာက္မွအေရွ႕ ၃ ႀကိမ္ျဖတ္သန္းတိုက္ခတ္လိုက္တာမွာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရမႈကို အဆိုးဆံုးျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
“The Fujiwhara effect or Fujiwara interaction is a type of interaction between two nearby cyclonic vortices, causing them to appear to “orbit” each other.” (Wiki)
FUJIWHARA EFFECT ေၾကာင့္ စူပါတိုင္ဖြန္းအဆင့္အထိ ေရာက္ခဲ့တဲ့ PARMA(PEPENG) ဟာ စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႕ GMT 1800HR က စလိုက္တာ ဒီကေန႕ ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္ေန႕အထိ သက္တမ္းမၿပီးဆံုးေသးဘဲ ဟိုင္နန္ကၽြန္းနဲ႕ ဗီယက္နမ္ကို ဆက္လက္ဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
PARMA(PEPENG) ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚခဲ့မႈအေျခအေနအစက အခုအခ်ိန္အထိကို ျပန္ၿပီးသံုးသပ္ၾကည့္ရမယ္ဆိုရင္ စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႕ 1800GMT မွာ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အေနာက္ပိုင္းမွာ ေလဖိအားနည္းရပ္ဝန္းေလးအေနနဲ႕ စတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး၊ အင္အားပိုေကာင္းလာကာ ၂၈ ရက္ေန႕ 1200GMT မွာ အပူပိုင္းမုန္တိုင္းအဆင့္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၃ဝ ရက္ 0000GMT မွာ CAT-1 အဆင့္ မုန္တိုင္းအျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး အဲဒီေန႕ 1800GMT မွာ အဆင့္-၃ CAT-3 တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ 0000GMT မွာေတာ့ အဆင့္-၄ CAT-4 စူပါတိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းႀကီးအျဖစ္ေရာက္ခဲ့ကာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံအနီးကို တျဖည္းျဖည္းခ်ဥ္းကပ္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ ၂ ရက္ 0600GMT အခ်ိန္အထိ CAT-4 စူပါတိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းႀကီးအျဖစ္တည္ရွိေနခဲ့ၿပီး ေရွ႕ကမုန္တိုင္း KETSANA ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္မနီလာနဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသေတြမွာ ေရလႊမ္းမိုးမႈဒဏ္ခံေနရဆဲျဖစ္ေနတဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံကို သိသိသာသာၿခိမ္းေျခာက္လာပါတယ္။
အဲဒီလိုနဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံအနီးထပ္မံခ်ဥ္းကပ္လာတဲ့ စူပါတိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းႀကီးဟာ အားေလ်ာ့လာၿပီး ေအာက္တိုဘာလ ၂ ရက္ေန႕မွာ CAT-3 အဆင့္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္ 00GMT မွာ CAT-2 အဆင့္ေတြနဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းကို စတင္ဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္လိုက္တာ ေအာက္တိုဘာ ၄ ရက္ေန႕မွာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ ၅ ရက္နဲ႕ ၆ ရက္ေန႕ေတြမွာ ဖိလစ္ပိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ျဖတ္တိုက္ၿပီး အပူပိုင္းမုန္တိုင္းအျဖစ္အားေလ်ာ့သြားတဲ့ PARMA ဟာ ၆ရက္ေန႕ ညေနပိုင္းမွာ ဖိလစ္ပိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး ေအာက္တိုဘာ ၈ ရက္မွာ သူ စတင္ဝင္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုငငငံ အေရွ႕ဘက္ကမ္းရိုးတန္းဆီျပန္ေရာက္သြားျပန္ပါတယ္၊ၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ဘက္ကို ျပန္ေရြ႕လာၿပီး ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံေပၚက တတိယအႀကိမ္ျဖတ္သန္းကာ ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္ေန႕မွာမွ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲကို အၿပီးထြက္ခြာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္ေန႕က ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္ေန႕အထိ ၆ ရက္တိုင္တိုင္ အေရွ႕အေနာက္ ၃ ႀကိမ္ျဖတ္သန္းတိုက္ခတ္တာကို ခံလိုက္ရတဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံဟာ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြက္ အဆိုးရြားဆံုး မုန္တိုင္းဒဏ္နဲ႕ ေရလႊမ္းမိုးမႈ/ေျမၿပိဳမႈ ဒဏ္ေတြကို ခံလိုက္ရတာပါ။
ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲက မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္မႈဒဏ္အခံရဆံုးႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ဗီယက္နမ္နဲ႕ တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းက ဟိုင္နန္ ၊ ေဟာင္ေကာင္ ၊ မကာအိုတို႕လဲ မလြတ္ပါဘူး ဖိလစ္ပိုင္ကၽြန္းအၿပီး ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲ ဆက္ထြက္လာေနက် လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ တည္ရွိေနတာေၾကာင့္ အနည္းနဲ႕အမ်ားေတာ့ ခံၾကရတာပါဘဲ။ အဲဒီမုန္တိုင္းေတြရဲ႕ အရွိန္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚပိုင္းမွာေရာ ေအာက္ပိုင္းမွာပါ ေဒသအလိုက္ကြက္ၿပီး မိုးမ်ားမ်ားရြာခဲ့ကာ ေဒသအလိုက္ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ေရႀကီးတာေတြေတြ႕ရပါတယ္။
၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြင္း ပစိဖိတ္သမုဒၵရာအေနာက္ပိုင္းႏွင့္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္တြင္ျဖစ္ခဲ့သမွ် မုန္တိုင္းမ်ား၏လမ္းေၾကာင္းျပပံု
စူပါတိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ KETSANA(ONDOY) နဲ႕ PARMA(PEPENG) ေၾကာင့္ –
- ေလဖိအားနည္းရပ္ဝန္းသာသာအဆင့္ေလာက္သာ ရွိခဲ့ေပမဲ့ မိုးေရခ်ိန္ ၁၇ လက္မ နီးပါးရြာခဲ့လို႕ မနီလာၿမိဳ႕ေတာ္မွာ အႏွစ္ ၄ဝ အတြင္း အဆိုးရြားဆံုးေရလႊမ္းမိုးမႈျဖစ္ေပၚခဲ့တာေလ့လာခြင့္ရခဲ့ပါတယ္၊
- မုန္တိုင္းတစ္ခုရယ္လို႕ ျဖစ္ေပၚလာရင္ ေလတိုက္ႏွဳန္းျပင္းမွ ေၾကာက္စရာေကာင္းတာမဟုတ္ပဲ မိုးေရခ်ိန္မ်ားမ်ားရြာသြန္းတဲ့အခါမွာလဲ ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္ဆိုတာ သိခြင့္ရပါတယ္၊
- ၿပီးေတာ့ – က်ေနာ္တို႕ FUJIWAHRA EFFECT အေၾကာင္းသိခြင့္ရခဲ့ပါတယ္၊ FUJIWHARA EFFECT ေၾကာင့္ ပံုမွန္လမ္းေၾကာင္း သြားေနတဲ့ မုန္တိုင္းတစ္ခုဟာ ဦးတည္ရာေတြေျပာင္းသြားၿပီး ဝင္ၿပီးသားေနရာကို ထပ္ခါတလဲလဲဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္တတ္တယ္ ဆိုတာေလ့လာခြင့္ရခဲ့ပါတယ္၊
ဒါေၾကာင့္ “အဆိုးထဲကအေကာင္း” လို႕ ရႈျမင္မွတ္ယူၿပီး ဒီေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကို mmweather ပရိသတ္မ်ား ရာသီဥတုႏွင့္ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ဆိုင္ရာ ဗဟုသုတပြားမ်ားေစဘို႕ ရည္ရြယ္ေရးသားလိုက္ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား ….
ဦးဝင္းႏိုင္ (mmweather administration team)
Myanmar Weather and Natural Disaster Informations 